Birleşmiş Milletler bünyesindeki Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından hazırlanan 6. İklim Raporu’nun birinci bölümü yayınlandı. Raporda küresel ısınmanın görülmemiş bir seviyede olduğunun altı çizilirken, ‘insan kaynaklı’ olduğu belirtilen iklim değişikliğinin « yaygın, hızlı ve yoğun » olduğu yönünde uyarısı yapıldı.
Okyanuslar, denizler, dağlar, ormanlar, topraklar ısınıyor, buzullar çözülüyor… İnsanoğlunun sebep olduğu küresel ısınmayla birlikte iklim değişikliği geri dönülemez boyutlara ulaşıyor… Hiçbir şey yapılmazsa; kuraklık artacak, orman yangınları çoğalacak… Tarım arazilerinin azalmasıyla gıda sorunu had safhalara ulaşacak… İklim, iklim değişikliği ve küresel ısınma alanlarında uzman bilim insanlarından oluşan Birleşmiş Milletler bünyesindeki Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) yayınladığı 6. raporunun birinci bölümünde öne çıkan korkutucu öngörüler.
Raporu 66 ülkeden 234 bilim insanı hazırladı
66 ülkeden 234 bilim insanının 5 yıllık çalışmayla hazırladığı rapor Cenevre’de bulunan IPCC’nin merkezinde yapılan sanal oturumda « İklim Değişikliği 2021: Fizik Biliminin Temeli » başlığıyla 195 üye ülke temsilcisi tarafından onaylandı. . İkinci kısmı 2022’de yayınlanacak olan raporda küresel ısınmanın daha önce görülmemiş bir seviyede olduğunun altı çizildi.
Raporda « iklimde gözlemlenen değişikliklerin çoğu, yüz binlerce yıl değilse de binlerce yıldır görülmedi ve örneğin devam eden deniz seviyesinin yükselmesi gibi, hali hazırda etkin olan (harekete geçen) bazı değişiklikler, yüzlerce ila binlerce yıl boyunca geri döndürülemez ve geri dönüşü yok. » ifadeleri kullanıldı.
1988’de kurulan IPCC’nin Güney Koreli Başkanı Hoesung Lee, « Bu rapor, istisnai koşullar altındaki olağanüstü çabaları yansıtıyor. Bu rapordaki yenilikler ve iklim biliminde yansıttığı ilerlemeler, iklim müzakereleri ve karar alma süreçlerine paha biçilmez girdi sağlıyor. » değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek on yıllarda 1,5 santigrat derecelik küresel ısınma seviyesini geçme ihtimaline ilişkin yeni tahminler sunulan raporda, iklim değişikliğinde ani, hızlı ve büyük ölçekli azalmalar olmadıkça, sera gazı emisyonlarının ısınmayı 1,5 santigrat derece, hatta 2 santigrat dereceye kadar sınırlandırılmasını ulaşılmaz kılacağı ifade edildi. Kürsel ısınmayla birlikte iklim değişikliklerinin binlerce yıldır görülmeyen boyutlarda seyrettiği raporda not düşüldü.
“İklim değişikliklerinin tartışmasız sorumlusu insanoğludur”
İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 1850-1900’dan bu yana yaklaşık 1,1 santigrat derece ısınmadan sorumlu olduğuna dikkati çekilen raporda, gelecek 20 yılda ortalama küresel sıcaklığın 1,5 santigrat dereceye ulaşması veya hatta bu ısınmayı aşmasının beklendiği kaydedildi. Bilim insanları raporun birinci bölümünde iklim değişikliklerinin sorumlusu olarak tartışma götürmeksizin insanoğlunu işaret etti.
Raporda, bu değerlendirmenin, iklim sisteminin insan kaynaklı sera gazı emisyonlarına tepkisine ilişkin bilimsel anlayıştaki ilerlemenin yanı sıra tarihi ısınmayı değerlendirmek için geliştirilmiş gözlemsel veri kümelerine dayandığı belirtildi.
IPCC’nin yetkililerinden Panmao Zhai ise iklim değişikliğinin dünyadaki her bölgeyi çeşitli şekillerde etkilediğine işaret ederek, « Yaşadığımız değişiklikler ilave ısınma ile artacak » dedi. Gelecek on yılllarda iklim değişikliklerinin dünyada tüm bölgelerde artacağı öngörülen raporda, 1,5 santigrat derece küresel ısınmayla sıcak hava dalgalarının artacağı vurgulandı. Rapor’da sıcak mevsimlerin uzun, soğuk mevsimlerin ise kısa olacağına dikkat çekildi.
Buzullar eriyor, deniz seviyesi yükseliyor
Karbon emisyonlarındaki artışın devam ettiği kaydedilen raporda, kutuplarda bulunan buzulların erimeye devam ettiği, hata 2007’den bu yana hızlandığına vurgu yapıldı. Son 14 yılda güney kutbundaki buzul kapıllarının 3’e, kuzey kutbunda ise ikiye katlandığı belirtildi.
Deniz seviyesinin son 30 yılda 9 cm yükseldiğine dikkat çekilen raporda, bu yükselişin her geçen yıl daha da arttığı kaydedildi.
İklim değişikliğinin « yaygın, hızlı ve yoğun » olduğu yönünde uyarıda bulunulan raporda, 2 santigrat derece küresel ısınmada aşırı sıcaklıkların tarım ve canlıların sağlığı için kritik tolerans eşiklerine daha hızlı ve sık ulaşılacağı ifade edildi.
Sera gazlarının emisyonlarının azaltılmasında hükümetlere büyük görevler düştüğü belirtilen raporda, karbondioksit ve diğer sera gazlarının emisyonlarındaki güçlü ve sürekli azalmalarının iklim değişiliğindeki olumsuzlukları sınırlayacağının altı çizildi. Raporda « Hava kalitesi için verilen çabaların yoğun ve hızlı olması durumunda bile küresel ısınmanın istikrara kavuşması 20-30 yıl sürebilir » ifadesi kullanıldı.
Raporda, her yüz yılda bir görülen olağanüstü doğal olaylarının, küresel ısınmaya karşı hiçbir şey yapılmaması durumunda, önümüzdeki dönemlerde artık her yıl görülebileceğine vurgu yapıldı.
« Sıcaklığın 1,5 santigrat derecenin altında tutulması dünyada 255 bin erken ölümün ve 26 milyon ton hasat kaybının önüne geçecektir » şeklindeki cümle raporun sonuç bölümünde yer aldı.
Birleşmiş Milletler ile Dünya Meteoroloji Örgütüne üye ülkelerden oluşan “İklim Değişikliği Hükümetler Arası Paneli (IPCC) 5 ila 7 yılda bir dünyanın iklim sisteminin geldiği durumla ilgili değerlendirme raporları hazırlıyor. Bu raporlardan ilki 1990, ikincisi 1996, üçüncüsü 2001, dördüncüsü 2007, beşincisi ise 2013 ve Eylül 2014 arasında parçalar halinde yayınlanmıştı.
Sitemizin anasayfası için burayı tıklayın!
