Fransa ve Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarının bugünler de altın ile ilgili en sık sordukları iki soruyu sizler için cevapladım.
– Altınım var. Fiyatlar yükselmişken satmalı mıyım?
– Acaba altın mı satın alsam? Altın fiyatları uçacak, diyorlar.
Altına kültürel olarak bu kadar ilgi duymamızın nedeni sosyolojik tarihimizde yatmakta ve oldukça uzun bir konu. Teknik konularla baş ağrıtmadan size kısaca; Göçebe toplumların varlıklarını yanlarında taşımak zorunda oldukları ve yanlarında taşıyabilecekleri en değerli emtia altın olduğundan, altının kültürel bir varlık saklama ve taşıma aracı haline geldiğini söyleyebilirim.
Peki yukarıdaki iki sorunun sorulmasının temel nedeni nedir? derseniz, cevabı çok basit. Takip ettikleri haber kaynakları ile ilgili.
Doğal olarak, Türklerin takip ettikleri haber kaynakları %99 oranında, Türkiye kaynaklı.
Türkiye kaynaklı haberlerde iki taraflı.
Birinci taraf, iktidar tarafından kontrol ve denetimli yayın yapan medya kuruluşları ve onların yaptıkları “Ekonomide yaptığımız devrimlerden dolayı, dünya bizi kıskanıyor” haberleri.
İkinci taraf ise, muhalif “İflas etmiş bir ekonomi neticesinde yaşanacak büyük bir kur şoku ile Türkiye’nin iflas edeceği” temeli üzerine kurulmuş haberler.
Gelişmiş ülkelerde ise altın bireysel bir yatırım aracı olmadığı için genel olarak borsadaki işlemlerden kaynaklı makroekonomik gelişmeler ile veriler doğrultusunda yorumlar ve gelecek tahminleri yapılır.
İktidar ve muhalif ekonomistlere inanmayıp global piyasa yorumlarını anlayacak kadar teknik ekonomi ve iktisat bilgisine sahip olmayan insanlar ise bireysel araştırma peşine düşerek özellikle youtube üzerinde yayın yapan “sözde ekonomi yorumcularını” dinleyerek ve takip ederek kafaları bulanık birer ekonomi gurusu olmuş haldeler.
Youtube üzerinde yapılan yayınlarda, bilgisayar ekranlarında bulunan grafikleri göstererek; (Yayıncıların birçoğu video yayınında yüzünü göstermez) “Yukarıda bulunan X direnç alanı kırıldığında yeni hedefimiz X direnç seviyesi olacaktır. Eğer ki X direnç noktası kırılmaz ise bu sefer hedef aşağıda bulunan X destek seviyesi olacaktır “cümleleri sonunda, “yayınlarımızı takip etmeyi, dostlarınız ile paylaşmayı, aşağıda bulunan bildirim butonunu aktif etmeyi unutmayın” cümleleriyle finali yaparlar.
Genel olarak bu yayınları yapanlar, işsiz güçsüz, evde bir bilgisayar başında, X bir forex şirketinde 3 – 5 bin dolar parası olan (genelde bu parada kendilerine ait değildir, sürekli kaybettikleri için başkalarının parası ya da borçtur) kendini ekonomist gibi gösteren kişilerdir. Bu yayınların genel amacı ise videoları izleyip, “kardeş benim şu kadar param var. Bana günlük işlemler konusunda yardım etsene” diyecek sazanları avlamaktır.
Forex ve sazan avcılığı konusuna ileride başka bir yazımda detaylı olarak anlatırım.
Bu arada altın sever insanları anmadan geçmek doğru olmaz.
– Ben her ay bir çeyrek altın alırım.
– Altın düşmüş yükselmiş beni bağlamaz.
– Altın fiyatları yükseldi. Elimdeki altınları satıp Türkiye’den bir ev mi alsam?
Listeye 3 yeni profil daha eklemiş olalım.
Altın fiyatları konusunda birer guru olmuş kuyumcu arkadaşları listeye dahil etmiyorum.
Peki, ALTIN FİYATLARI NE OLACAK? dediğinizi duyuyorum ama duymamazlıktan geliyorum. Önce yukarıda yazılanları dikkatlice okuyarak davranış biçiminizin hangisi olduğunu öncelikle fark etmeniz lazım.
ALTIN FİYATLARI NE OLACAK sorusuna, dünyada net cevap verebilecek bir babayiğit yoktur. (Zaman makinesi sahibi bir arkadaş geleceğe gidip sonra geri dönerse, bu sözümü geri alırım) Sadece öngörüye dayalı yorumlar vardır.
Şimdi öngörüyü oluşturan durumlara bakalım ve birlikte mantıklı bir şekilde bir öngörü yaratmak için işin temelinden başlayalım.
Altın, temel olarak kimyasal bir element ya da herkesin anlayacağı şekilde söylersek bir maden mineralidir. Doğada oluşmaz, zaten vardır ve sadece rafineri edilerek çıkarılır.
Teknik detayları bir kenara bırakırsak, anlaşılması gereken, kimse tenekeyi altına çeviremez. Altın doğada ya da laboratuvar ortamında oluşturulabilen bir madde ya da maden değildir. Evrenin varoluşu ile oluşan dünyada nadir bulunan elementler (değerli maden de diyebiliriz) sınıfına ait oldukça iletken ve dünyada sınırlı miktarda bulunabilen bir maddedir. (Uzay madenciliği başladığı zaman nadir ve sınırlı miktarda bulunan kavramı değişebilir.)
Altın sevmeyen ve tüketmeyen insanlar için küçük bir not. Kullandığınız yüksek teknoloji ürünü (cep telefonu, bilgisayar vb.) elektronik eşyaların neredeyse tamamında altın vardır. Çok güçlü bir iletken madde olduğu için veri transferi gereken alanlarda, genelde bakır üzerine mikroskobik ölçekte kaplanarak altın kullanılır.
Kısaca, altın sadece bir mücevher ya da takıda kullanılan yatırım amaçlı bir madde değildir. Endüstriyel alanlardaki kullanım alanı oldukça geniştir.
Altın, temel finansal argümanlar içinde emtia olarak yer alır.
Peki emtia nedir?
Altın, gümüş, petrol, doğal gaz, bakır, pamuk, mısır, buğday, şeker, kahve gibi ticarete konu olan hammadde ya da mallara “emtia” denir.
Emtialar ya da başka bir isimle hammaddeler tüm dünyada kullanıldığı ve tüm ülkeler bu hammaddelere ihtiyaç duyduğu için fiyatlarını herhangi bir ülke belirlemez. Dünya ticaret örgütünün aldığı kararlara bağlı olarak uluslararası borsalarda alım satım fiyatları, DOLAR cinsinden belirlenir.
Kafanız karıştı ise hemen konuyu basitleştireyim. Bugün altının gramı ne kadar diye sorduğunuzda örnek olarak Türkiye’de size 360 TL, Avrupa’da yaşıyorsanız 47 EURO diyeceklerdir. (Fiyatlar örnek olarak verilmiştir.) Bu fiyatlar dönüştürülmüş fiyatlardır. Altının fiyatı diğer tüm emtialar da olduğu gibi sadece Amerikan doları cinsinden belirlenir. Elinizdeki altın aslında bir USA (united states of america) parasıdır. Siz bunu ALTIN = DOLAR ($) olarak düşünün.
Buradan neyi anlamak lazım, Türkiye’deki ve hatta Avrupa’daki yandaş, candaş, muhalif, temel analizci, teknik analizci ve hatta kendini kâhin gören sözde uzmanların hepsi birer masal uzmanıdır.
ABD ya da USA ekonomisi iyi durumda ise altın fiyatları aşağı doğru fiyatlanarak, fiyatı düşer. ABD ekonomisi kötü ise altın fiyatları yükselmeye başlar. Konu bu kadar basit aslında.
Altın fiyatlarını Türkiye ya da Avrupa’dan takip ettiğinizde ve buraların ekonomileri üzerinden bir öngörü oluşturduğunuzda, her zaman bu öngörüleriniz size kaybettirir.
Amerikan doları, tüm dünyada rezerv para olarak kabul edilir. Teknik olarak bu kadar kısa anlatılabilir ama ben daha anlaşılır hale gelmesi için rezerv paranın ne anlama geldiğini de size anlatmak istiyorum.
Herhangi bir ülke ya da bölge (EURO bölgesi gibi) sınırlarından bir ürünü alıp sattığınızda bu alım satım sırasında takas aracı olarak kullanılan para birimi tüm dünyada Amerikan dolarıdır.
“Olur mu öyle şey! Ben yıllardır Türkiye’ye ürün satıyorum hem de EURO ile diyenler” olacaktır. Dünyada ekonominin temel ilkeleri başlıklı uzun bir yazıyı ileride yazacağım. Bu düşüncedeki arkadaşlar sabırla beklesinler.
Dünyada var olan tüm ülkelerin para birimleri dolar karşısındaki değeri üzerinden hesaplanır. Bu nedenle oluşturulmuş bir çapraz kur sistemi vardır. EURO-USD paritesi ya da USD-TL paritesini örnek olarak düşünebilirsiniz.
Tüm dünyada emtia fiyatları (artık ne olduğunu biliyorsunuz), ekonomik kriz olmayan koşullarda, arz ve talep dengesine göre fiyatlanır. Kısa bir örnek ile anlatırsak bir malın satıcısı az alıcısı ne kadar çok ise o malın fiyatı artar. Bir malın alıcısı ne kadar az ve satıcısı ne kadar çok ise o malın fiyatı düşer.
Bu aşamadan itibaren yazacağım her şey için zorunlu anons…
Yasal Uyarı:
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Şimdi gelelim, ALTIN FİYATLARI NE OLACAK sorusuna…
Cevap bulmak için izlenmesi gereken dinamikleri inceleyelim.
ALTIN = DOLAR
DOLAR = ABD olduğuna göre ABD ekonomisinin analiz etmek gerekli.
Şu anda tüm haber kanallarında ABD ekonomisinin bittiğini, yerlerde süründüğünü, işsizlik rakamlarının 1929 yılında yaşanan büyük buhran dönemindeki rakamları geçtiğini ve hatta ABD’nin neredeyse darmadağın olacağı haberlerini, mutlaka görenleriniz olmuştur.
Birçok ülke, kendi iç kamuoyu için bu tip haberleri yapmayı oldukça sever. Sizler ile ufak bir sır paylaşayım. Hani hep derler ya Amerika her şeyi yönetiyor. Ekonomi anlamında bu koskocaman bir doğrudur.
Son günlerde, en sık söylenen yalanlar, sırasıyla: “Amerika’da kriz çıktı, bu nedenle dünyada kriz çıktı” yalanıdır. Küresel bir ekonomik krizin başlangıcının nedeni hiçbir zaman Amerika olmamıştır. Zaten küresel bir ekonomik kriz mevcuttur. Dünyada oluşan ekonomik kriz, Amerikan ekonomisini etkilemeye başladığı zaman, Amerika, son noktada krizin adını koyar ve müdahale eder.
Dikkat edilmesi gereken en önemli konu; her zaman ilk önce Amerika Merkez Bankası (FED) bir açıklama yapar ve peşinden diğer merkez bankaları açıklamalar yapmaya ve müdahalede bulunmaya başlar.
Gerçek şudur ki; yaşanan tüm küresel ekonomik krizlerden en son etkilenen ülke, Amerika’dır ve krizden en önce çıkan ülke yine Amerika olur.
Son günlerde COVID-19’un ekonomi üzerinde benzeri görülmemiş ölçüde büyük bir tahribat yarattığı anlatılıyor. 2011 ekonomik krizini kötü yönetmiş olan ülkeler, zaten devam eden, derinleşen ve bitiremedikleri kriz nedeniyle, COVID-19’u bir fırsata çevirmeye başladılar.
Tüm merkez bankaları, görülmemiş oranda parasal genişlemeye gitmeye yani para basmaya başladılar. Hem de hiçbir ekonomik karşılık olmadan.
Amerika merkez bankası, trilyonlarca dolar para basarak dünyaya vermeye başladı. FED para bastıkça, spekülatörler hep bir ağızdan, altın fiyatları 2000 – 3000 – 4000 – 5000 dolar olacak, şarkıları söylemeye başladı.
Şöyle bir söylem var. Biraz teknik ama bunu da belirtmem lazım. Para basmak, enflasyonu oluşturur. Enflasyon, faizi yükseltir. Yüksek faiz ve enflasyon etkisi nedeniyle, emtia fiyatları artar. Bu kavram oldukça şık görünse de, çok da doğru bir kavram değildir. Ülkelerin yapıları ve ekonomilerine göre farklılık gösteren bir durumdur. Türkiye’de, Türk lirası karşında bu durum olabilir. Ancak Amerika’da tam tersi bir durum olur. Enflasyon yükselirse, faiz yükselir ve netice olarak altın fiyatı düşer.
Kişisel olarak ben bir altın yatırımcısıyım. Altını severim. Altını sevmemin temel nedenlerinden birisi, evrenin varoluşundan beri var olması, veri iletmek dışında ayrıca veri saklama kapasitesi nedeniyle bana göre evrenin hafıza bankası olmasıdır.
Şimdi konuya birazda teknik açıdan bakalım. Altınla ilgili söylenen en büyük yalan nedir derseniz? “Güvenli liman” denmesi olduğunu söyleyebilirim.
Altın, hiçbir zaman güvenli bir liman olmamıştır. Fiyatları tamamen spekülasyona bağlıdır. Sonuçta, altın bir maden minerali ise bunun bir çıkartma maliyeti vardır. Bu çıkartma maliyeti üzerine konulacak işletme karı ile oluşması gereken bir değer olmalıdır.
2020 yılında tahmin edilen ons başı (1 Ons 31,1 gram 24 ayar altındır) altın üretim maliyeti 990 dolar civarındadır. Petrol fiyatlarındaki düşmenin etkisi bu fiyata dahil edilmemiştir. Kişisel tahminim; şu andaki 1 ons altın üretim maliyeti, 820 dolar civarıdır. Peki borsalarda 1 Ons altın kaç liradan işlem görüyor? bu yazıyı yazdığım sıralarda 1700 dolar seviyesinde, altının değeri çıkartma maliyetinin iki katına yakın bir seviyededir.
Dünyada çıkartılan altının endüstride kullanım alanı vardır. Ancak yıllık endüstriyel tüketim miktarı, çok az bir miktar olduğu için, üretilen altınlar genel olarak merkez bankaları kasalarında, fiziki olarak saklanır. Yüksek bir oranda, mücevhere dönüştürülerek kuyumcular aracılığı ile tüketicilere ürün olarak satılır.
2000’li yılların başında, teknoloji geliştikçe, altına olan talebin çok artacağı, altın fiyatlarının oynaklığını kaybederek, sürekli yükselen bir ivmeye sahip olacağı teorileri vardı. Ancak günümüzde, teknoloji şirketleri, altına alternatif iletkenler oluşturarak, taleplerini artırmak yerine azaltmaya başladılar. Böylece bu teoride zaman içinde çökerek tarihin karanlık sayfalarına gömülmüş oldu.
Herhangi bir emtianın fiyatı, borsalar tarafından belirlenmeye başladığı anda oyun başlar. Borsalarda genelde işlemler 1 kontrat fiziki yapılırken, en az 300 kontrat sadece kâğıt üstünde yapılır. Gözle görünmeyen ve elle tutulmayan bu kâğıt parçalarının tek işlevi spekülasyon aracı olmasıdır.
ALTIN FİYATLARI NE OLACAK ABİ? Sorusunun cevabı çok basit. Amerika’daki spekülatörler ne derse o olacak.
Benim öngörüm büyük bir olay olmaz ise, Eylül ayına kadar piyasalarda büyük dalgalı işlemler ve fiyat değişiklikleri olmadan, 1680 dolar ile 1780 dolar bandı aralığında, günlük 30 – 50 puan aralığında yükseliş ve düşüşlerin gerçekleşeceği. Eylül ayından sonra, yeniden COVID-19 ikinci dalga söylemleri ve ekonomik krizin daha da derinleşeceği spekülasyonları yapılarak, 2000 dolar sınırına kadar altın fiyatlarının yükseltileceği yönünde.
Altın fiyatları yükseldi. Elimdeki altınları satıp Türkiye’den bir ev mi alsam düşüncesinde olan kişiler için ise bir sonraki yazımda Türkiye ekonomisini ve Türk lirası ile altın fiyatları arasındaki korelasyon ve ilişkiyi detaylı bir biçimde ele alacağım. Yazıyı hazırlamadan önce kişisel öngörü olarak şunu söyleyebilirim; Bu sene içinde bu tip bir düşünceyi eyleme geçirecek olanların erken yaptıkları bu hamleden dolayı ileride karşılarına çıkabilecek büyük fırsatları kaybedebileceklerini düşündüğümü söyleyebilirim.
